Osartenek diagnostiko goiztiarrerako biomarkatzaileen ikerketa bultzatu du

Akribea proiektuan parte hartu du erreferentziazko beste zentro batzuekin batera. Euskal biztanleria aktiboaren 29.800 lagin bildu eta aztertu ditu egitasmoak, sindrome metabolikoaren eta beste patologia batzuen diagnostiko goiztiarrean aurrera egiteko.
Card image cap
2025/09/16

Akribea proiektua 2016an hasi zen, CIC bioGUNEk koordinatuta, eta aurten amaitu da, ia hamarkada bateko lanaren ondoren. Helburu argi izan du: biomarkatzaile prediktiboak identifikatzea eta baliozkotzea, doitasunezko medikuntzaren esparruan diagnostiko eta pronostiko zehatzagoa egin ahal izateko. Ekimenak berrikuntza sanitarioko euskal ekosistemako erreferentziazko erakundeen parte-hartzea izan du, horien artean Osarten, lan-osasunean espezializatutako kooperatiba eta MONDRAGON Healtheko kidea.

Ikerketaren ardatza Euskal Autonomia Erkidegoko (EAE) biztanleria aktiboaren profil metabolikoa aztertzea izan da, bost urtez jarraian jarraipena eginez. Aldi horretan, Osartenek funtsezko zeregina izan du, pertsona bolondresen 29.800 odol eta gernu lagin bildu baititu. Erreferentziako beste erakunde batzuek, hala nola BIOEF Berrikuntza eta Ikerkuntza Sanitarioko Euskal Fundazioak, IIS Biobizkaiak, Tecnaliak, AZTIk, VICOMTECHek, Teknikerrek eta Mondragon Unibertsitateak, lankidetza estua izan dute lagin horien biltegiratzea, zaintza eta analisia bermatzeko.

Sindrome metabolikoa, aztergai

Sindrome metabolikoa, Akribearen aztergai nagusia, mendebaldeko gizarteetako osasun-erronka nagusietako bat da. Zenbatespenen arabera, helduen % 35i eta adinekoen erdiei eragiten die. Alterazio-multzo horrek — obesitate abdominala, hipertentsioa, kolesterol handia edo intsulinarekiko erresistentzia barne — nabarmen handitzen du diabetesa eta gaixotasun kardiobaskularrak izateko arriskua. Bere izaera isilak eta kasuen herenean diagnostikorik ez izateak eragin sanitario eta sozioekonomiko handiko arazo bihurtzen dute.

Akribeak datu-base aitzindari bat eraiki du Europan, aukera emango duena gizabanako osasuntsuak eta gaixoak bereizteko eta patologia kronikoen bilakaera aurreratzeko

Metodo konbentzionalak biomolekula gutxi batzuen analisira mugatzen dira, baina doitasunezko medikuntzaren helburua informazio genetikoa, ingurumenekoa eta bizimoduari buruzkoa integratzea da, ikuspegi osoagoa eskaintzeko. Ildo horretan, Akribeak datu-base aitzindari bat eraiki du Europan, aukera emango duena gizabanako osasuntsuak eta gaixoak bereizteko eta patologia kronikoen bilakaera aurreratzeko. Horrela, arriskuak ebaluatzeko, ohitura aldagarriak identifikatzeko eta datu genetikoak, proteikoak eta metabolikoak biomarkatzaileekin lotzeko aplikazio pertsonalizatuak garatzea ahalbidetuko du. Horretarako, proiektuak Erresonantzia Magnetiko Nuklearrean oinarritutako teknologia metabolomikoa eta Adimen Artifizialeko algoritmoetan oinarritutako analisiak erabiltzen ditu, tresna ez-inbaditzaileak sortuz eta osasun-arreta pertsonalizatuago baterantz aurrera eginez.

Akribea doitasunezko medikuntzan nazioarteko erreferentziazko proiektu gisa finkatu da, kudeaketa sanitarioari herritarrentzako arreta hobetzeko eta panorama ekonomiko berri bat bultzatzeko tresnak emateko helburuarekin. MONDRAGON Healthetik, Osarten-en parte-hartzeak indartu egiten du kooperatibek osasun-berrikuntzarekin duten konpromisoa, pertsonen bizi-kalitatea hobetzeaz gain, osasun-sistemen prebentzioa eta iraunkortasuna ere indartzen duten irtenbideak emanez.

Lan arriskuen prebentziorako zerbitzu komuna

Irakaskuntza unibertsitate zentroa