Ostadar bandera 1924tik 2013ra arte ikur kooperatiboa izan dela ezaguna da. Urte batzuk lehenago, 1921ean, Nazioarteko Kooperatiben Biltzarrean bildutako buruek, Suitzan, kooperatibek partekatzen dituzten balio komunak eta idealak identifikatu eta irudikatzeko sinbolo batzuk diseinatzeko beharra planteatu zuten. Diseinu desberdinetako proba batzuen ondoren, Charles Gide frantziarrak zazpi koloreak ostadar banderan erabiltzea proposatu zuen, ostadarrek "aniztasunean batasuna" sinbolizatzen zutelakoan. Lehen ostadar kooperatiboaren bandera 1925ean onartu zuen ofizialki NKA Nazioarteko Kooperatiba Aliantzak mugimendu kooperatiboaren ikur gisa.

Agian ez da hain ezaguna bandera honen esanahia. Oso esanguratsua da Nazio Batuen Erakundeak bere webgunean ematen duen interpretazioa bere zazpi koloreen esanahiari buruz:

• Gorria: adorea irudikatzen du. Suarekin du zerikusia, berdintasun- eta demokrazia-esparru globala bultzatzeko.
• Laranja: aukeren ikuspegia eskaintzen du. Kontsumoan, nekazaritzan, aurrezkian, etxebizitzan... lor daitekeen eta lortu den garapen-mailari egiten dio erreferentzia. Nazio Batuen Erakundeak 800 milioi kooperatibista ditu 88 herrialdetan.
• Horia: eguzkiaren, argiaren eta beroaren kolorea da. Lankidetza-mundu baterako aurrerapausoen mezua "piztu" duen erronka da, eta aprobetxatu egin behar da.
• Berdea: hazkundearen erronka da. Kooperatzaileek partaidetzaren hazkundearen alde eta lankidetzaren helburu eta balioen ezagutza zabaltzearen alde borrokatzeko duten borondatea.
• Urdin zerutiarra: asmo handiko helburuak adierazten ditu, zehazki, zorte gutxien duten pertsonei hezkuntza eta laguntza emateko eta gizatasun batu eta solidariorantz aurrera egiteko beharra.
• Urdina: inkonformismoa dakar eta behartsuen alde egiten du, nahiz eta EI jasotzen duen esamoldearen hitzez hitzeko itzulpena ezkortasuna den, interpretatzen zaila den terminoa; nolanahi ere, gu baino zorte gutxiagoko pertsonak daudela eta lankidetzaren onurak aprobetxatuz bete litezkeen beharrak dituztela gogorarazten duen termino iraunkorra da.
• Bioleta: giza beroaren, edertasunaren eta adiskidetasunaren kolorea da.

Esanahi horiek, zalantzarik gabe, kooperatibismoaren izaera globala indartzen dute, bai eta hurbileko gizartearen aurrerapenarekin duen konpromisoa ere, baina baita gizateria osoarenarekin duen konpromisoa ere. Printzipio kooperatiboen isla ona.

Hala ere, pixkanaka, Nazio Batuen Erakundeak ostadar bandera ahaztea onartu du, LGTBI+ mugimenduarekin identifikatzeak sortutako nahastearen aurrean. Gogora dezagun 1978an izan zela, Nazio Batuen Erakundeak adoptatu eta 50 urtera, mugimendu hori ostadar-bandera batekin identifikatzen hasi zenean, hasieran zortzi kolorekoa eta gero sei kolorekoa (gorria, laranja, horia, berdea, urdina, morea), kolore kooperatibistekin ia bat zetozenak.

Bandokiderik gabeko bandera
Suposatzen dut kooperatibek Norbanako Curriculum Egokitzapenean dituzten ordezkariei ez litzaiekeela batere graziarik egingo gaur egungo ikurra COOP letrekin urdinarekin aldatu behar izatea. Baina, egia esan, beste ikuspuntu batetik begiratuta, bandokideen borrokarik eta amaigabeko liskarrik gabe erabilera lagatzeko urratsa ematea kooperatibismoak sortzen ari diren beste gizarte-mugimenduekin lankidetzan aritzeko egindako ekarpen gisa interpreta dezakegu.

Mugimendu kooperatibistaren eta beste gizarte-mugimendu batzuen arteko sintoniaren norabide berean, anekdota pertsonal bat ematen dut. Argi dago, gure kasuan, Arrasateko Esperientzia Kooperatiboaren jatorria, José María Arizmendiarrieta jaunak esaten zion bezala, kristau sustrai sendoak dituen humanismo batetik abiatzen dela, "auzolana" eta elkarrekiko laguntza eta elkartasuna bultzatzen dituen ingurune batean. Baina beste geografia batzuetan ere gizarte-mugimenduekiko harremana oso estua izan da.

Rochdalen egon nintzenean, kooperatibismo modernoaren jatorrian, duela urte asko, garai hartan Manchesterreko National Museum of Labour History deiturikoa bisitatzeko aprobetxatu nuen, Britainia Handiko langile-mugimenduaren historiaren museo gisa itzul genezakeena. Gaur egun, People 's History Museum izena hartu du, eta demokraziaren museo gisa aurkezten da. Museo-funtsei ekin zien, eta langileen eskubideen aldeko lehen kanpainei buruzko materialak bildu zituen.

Aretoetako batean grafiko oso interesgarriak zituen, langileen eskubideen defentsan mugimendu sozialak bultzatu zituzten pertsonak nortzuk izan ziren zehaztuz, eta ondorioa oso nabaria zen: guztien protagonistak oso lotuta zeuden, eta, beraz, aita kooperatibismoaren "aitzindarietako" bat bazen, elikagaien garestitasunaren eta adulterioaren aurrean erreakzionatu nahian, seme bat alderdi laboristaren bultzatzaileetako bat zen, beste bat langileen defentsarako sindikatu baten eraketa bultzatzen ari zen, eta beste bat familiakoa zen, lehen sufragistetako bat, feminista modernoen aurrekarietako bat.

LGTBI+ mugimenduak bandera kooperatibista erabiltzeak, mugimendu horien guztien sustatzaileen arteko harremanaren anekdota honek bezala, argi uzten du kooperatibetan bizi diren balioak bat datozela eta gizartearen humanizazioko beste elementu batzuetan aurrera egiten dutela. Jose María jaunaren hitzetan, helburua "enpresa hobetzea da, gizartea hobetzeko". Horrela, Arrasateko Kooperatiba Esperientziaren arrakastarako hain garrantzitsua izan den elkarrekiko lankidetza eta laguntzaren ideiak honako hauek ere barne hartzen ditu: emakumeen eta gizonen arteko berdintasun eraginkorra bilatzeko ekimenak bultzatzea, desberdinak barne hartzea, langileen etengabeko hezkuntza, baita pertsona kalteberekiko elkartasuna edo joko-arauak humanizatzeko ekimenak bultzatzea eta langileek kooperatiben forma juridikoa ez duten enpresetan parte hartzea. Ekimen horietako batek ere ez du zerikusirik konfrontaziotik lankidetzara igarotzeak dakarren paradigma-aldaketarekin. Hori bereziki premiazkoa da maila guztietan bizitzen ari garen une asaldatuetan.